1 machine muziek, leren in het pre internet tijdperk

Ik dacht vroeger altijd dat de muziek waar ik veel naar luisterde uit een enkele machine kwam, voornamelijk uit een sampler. Omdat de plaatjes die ik zag meestal bestonden uit de muzikant en een enkele machine. Vaak een Akai S950 of een MPC. 

Op een gegeven moment ontdekte ik een boek met interviews met allerlei producers in hun studio’s, dat boek heb ik verslonden en veel geleend. Ik ontdekte dat er veel meer instrumenten en machines waren waarmee de muziek werd gemaakt, en niet een enkele machine. Ik kan mij de titel niet meer herinneren maar 808 state en A guy called Gerald stonden er in, als ik het mij goed herinner, naast vele anderen. Het boek is gemaakt net na de explosie van acid house in het Verenigd koninkrijk. Dus het zal rond 1987/88 zijn geweest dat het boek is uitgegeven. Ik heb nog een poging gewaagd maar het niet kunnen vinden. Als iemand het weet hoor ik het graag. 

Kort daarna ontdekte ik het blad Sound on sound. Dat koste behoorlijk wat indertijd en ik probeerde het altijd in de boekhandel zelf te lezen, ondertussen proberend zoveel mogelijk aantekeningen te maken. Een andere belangrijke bron van informatie waren de folders van de diverse fabrikanten van instrumenten. Door deze te lezen had je een idee van wat er allemaal mogelijk was. Informatie was schaard in die tijd. Sommige muziekwinkels waren niet al te happig om de folders mee te geven aan jongeren die de instrumenten overduidelijk niet konden betalen. Anderen, met een meer toekomstgerichte visie zorgden er wel voor dat ze voldoende materiaal hadden om uit te delen. Immers wij waren uiteindelijk mogelijke toekomstige klanten. En inderdaad een aantal jaren later kocht ik mij eerste instrument bij een van deze winkels. 

Tegelijk een belangrijke les geleerd, wees aardig tegen mensen, dat is de beste investering die je ooit doet. 

Een aantal jaar later verscheen Future music in de winkels. Goedkoper dan Sound on sound en wat laagdrempeliger, en beter te begrijpen. Althans voor mij. Het beste aan dit blad waren de interviews met de artiesten in hun studio met bijbehorende foto’s. Ik heb veel geleerd door simpelweg naar de foto’s te kijken. Een erg goed blad waar ik iedere maand naar uitkeek. Op een gegeven moment was er zelfs een Nederlandstalige versie. 

Sinds die tijd heb ik Future music en Sound on sound altijd gelezen. Deze week kondigde Future music aan te stoppen met het maken van het blad. Alhoewel ik al jaren geleden overgegaan ben op de digitale versie heb ik altijd een abonnement gehouden en keek ik nog steeds uit naar de nieuwe uitgave. Precies zoals toen ik nog een kind was. Je kan mij nostalgisch noemen en dat ik waarschijnlijk ook zo, maar ik hou van de vorm van een blad, de indeling, de foto’s en de manier waarop informatie langzamer en geordend naar je toe komt.

De online wereld is misschien nu voor veel mensen geschikter, en de hoeveelheid informatie is geweldig. Maar het heeft ook een andere kant, zaken kunnen eenvoudigweg verdwijnen als de hosting stopt. Wat als YouTube ermee gaat stoppen, waar blijven al die tutorials dan?

De fysieke verschijningsvorm,  of dat nu een boek is, een blad, een plaat, wat dan ook, nestelt zich anders in je brein, in je geheugen. Ik kan de keren niet tellen waar ik even door oude future music nummers heen blader om een interview te herlezen, of een technisch artikel even door te nemen. Je vormt je eigen persoonlijke bibliotheek die je kan organiseren zoals dat voor jou werkt. Met het verdwijnen van deze publicaties neemt die mogelijkheid af. Dat is vanuit mijn perspectief gezien een treurig iets. 

Omdat op deze manier leren en internaliseren van informatie, van essentieel belang is voor mensen. 

Verbouwen kost tijd en veel energie

Het vooruitzicht op een mooie creatieve ruimte is een mooi vooruitzicht, maar verbouwingen kosten mij veel energie. Afgelopen week was een week met minder werkzaamheden en dat betekende dat ik wat kon gaan herstellen. Dit liet weinig ruimte over voor onder andere muziek. En heb ik niet veel gedaan gekregen. Ik heb wel een aantal fascinerende boeken over muziek gevonden, ik kwam erachter dat het uitstekende, Electronic music and sound design een derde engelstalige deel heeft in de serie. Kon het niet laten deze gelijk te bestellen.

Veel boeken zijn wel beschikbaar in bibliotheken, maar deze serie is daar niet een van. En het zijn erg handige boeken om voorhanden te hebben, hopelijk komt het boek snel binnen. Ik heb het eerder gemeld, deze boeken bevatten enorm veel kennis over geluid en het ontwerpen van geluid, dus ook als je geen aspiraties hebt om Max MSP te leren zijn dit geweldige boeken om te hebben.

Want alles komt voorbij wat je maar zou willen weten over elektronische muziek creatie. Neem wel de tijd om ze te lezen want sommige onderdelen zijn best gecompliceerd. Althans voor mij. Ik kijk in ieder geval erg uit naar dit derde deel.

Tijdens het zoeken naar interessante boeken kwam ik ook het boek on Minimalism over de geschiedenis en het belang van minimal music. Dit boek is ook onderweg. Zodra ik het gelezen heb zal ik een recensie schrijven.

Boeken geven mij altijd veel inspiratie en ideeën en het zoeken naar nieuwe boeken geeft mij ook energie. Dus ook al gebeurd er momenteel niet zoveel op muziek gebied, zo kan ik toch een beetje vooruit blijven bewegen.

Interieur ontwerp, het kiezen van de sfeer voor de creatieve ruimte

Het werk aan de creatieve ruimte gaat gestaag door, maar zoals altijd met bouwwerkzaamheden kom je altijd onverwachte dingen tegen en duurt het langer. 

Dus mijn spullen om muziek te maken zitten nog steeds in dozen. Ik ben dus een beetje bezig geweest met interieur ontwerp, wat de sfeer moet zijn in de ruimte, welke kleuren het moet hebben. Niet zozeer de technische details, ik neig wel naar een tafel waar ik projecten kan opzetten. Dus niet alleen wat spullen voor muziek maken. Maar ook projecten die te maken hebben met schrijven, tekenen en andere dingen. 

Muziek maken heb ik even uitgesteld tot de werkzaamheden afgerond zijn, het kost eenvoudig teveel energie met alle werkzaamheden die aan de gang zijn. Dus een kort verslag deze week, omdat er eenvoudigweg niet veel te melden is. 

Tot volgende week. 

Kunst & inkomen, de financiën van kunst

Deze week is bekend geworden dat Aslice gaat stoppen. Aslice ging voor een betere betaling van muzikanten, een eerlijker verdeling van de inkomsten uit muziek. En dat alles via een community gedreven opzet.

Er zit namelijk een fors gat tussen wat de makers van muziek verdienen en degene die de muziek draaien op feesten en festivals. Niet voor niets moet je tegenwoordig eigenlijk Dj/producer zijn om nog er een inkomen uit te halen.

Het idee was eenvoudig, Dj’s sturen hun playlists in en aan de hand daarvan worden de producers uitbetaald. Dus voor iedere keer dat een track wordt afgespeeld gaat een deel van de gage naar de maker van de muziek. Dit betekend ook dat de Dj net wat minder verdiend. Maar de producer de kans geeft om zo wat meer, of eigenlijk iets aan zijn/haar/hen muziek over te houden.

Nu zijn lang niet alle DJ’s grootverdieners uiteraard, en hebben veel Dj’s ook moeite om voldoende binnen te harken voor een goed inkomen. Je kan er van alles nog over lezen op de website van Aslice. En dat brengt mij op een probleem in de wereld van de kunsten, want niet alleen in de muziek speelt dit, ook schrijvers, kunstschilders, beeldend kunstenaars, en alles wat je verder maar kunt bedenken hebben problemen om een goed inkomen te vergaren. En doen er van alles naast.

Aslice & het belang van een gemeenschap

Het (achteraf) grootste probleem voor Aslice was het wegblijven van veel Dj’s en dan met name de hoogst betaalde categorie. Het probleem hiervan is dat je dan een groot deel van de verdiensten die zouden moeten terugvloeien naar de makers van de muziek mist. Maar ook in de lagere regionen miste Aslice het volume om echt door te kunnen breken als eerlijke verdeler van inkomen.

Maar waarom is dit belangrijk? Iedereen kan toch via zijn eigen kanalen werken aan verbetering van inkomen? Uiteraard kan je dat alleen proberen, het probleem is alleen dat je nooit alle uithoeken van het ecosysteem kan bereiken. Eenvoudig weg weet je niet waar en wanneer je muziek gedraaid wordt als mensen het je niet laten weten. In plaats van je muziek voor jouw te laten werken nadat je het hebt gemaakt, doordat andere mensen het draaien en verspreiden (verkopen dus), moet je er zelf dus achteraan. Door als producer ook te gaan draaien of andere activiteiten te ontplooien.

Het probleem hiermee is, er zit een limiet aan wat je aan energie per dag kan leveren, je hebt een gelimiteerde output. En als muzikant is het natuurlijk niet jouw baan om je muziek ver te brengen, jij moet nieuwe muziek maken. Dat is jouw baan. Door het systeem van Aslice was de muziek in staat om inkomsten te genereren doordat anderen ermee aan de slag gaan, en dus voor jou wat inkomsten genereren. Het is immers geen hobby. Als muzikant moet je van je muziek kunnen leven. En niet alleen als je het geluk hebt om tot de top te behoren. Het zorgde voor een inkomstenstroom zonder dat jij daar als muzikant nog werk aan had. Passief inkomen dus.

Een ecosysteem kan niet functioneren als slechts een klein deel van de inspanningen van de rest van het systeem profiteert. Dit leidt onherroepelijk tot uitholling van het ecosysteem. In het geval van kunst verdwijnen belangrijke artiesten en blijft de broodnodige vernieuwing uit. Op een gegeven moment stort dan het hele systeem in, en blijft er een bar landschap over. Geen vruchtbare grond voor nieuwe muzikanten en stromingen. Je kan er niet meer aan meedoen en je kan er niet meer van leven. Mensen hebben immers veel tijd nodig om aan hun vaardigheden te werken, dat kan alleen als het ecosysteem, de gemeenschap dit toelaat. En je de kans geeft om aan die hoofdtaak te werken. En niet allerlei nevenactiviteiten moet ontplooien om het hoofd boven water te houden.

Individualiteit & de illusie van het succes

Het is een breder maatschappelijk probleem dat de laatste pak hem beet 30 jaar tot de kern van het probleem is geworden. Dat succes een resultaat is van individuele keuzes en hard werken. Maatschappij breed leeft de gedachte dat succes maakbaar is, ongeacht wat zich afspeelt in de buitenwereld. Als je maar hard genoeg werkt en de ‘kansen’ pakt lukt het vanzelf.

Deels is dat natuurlijk zo, maar je kan maar zo succesvol worden als je omgeving toelaat. Op een klein percentage na, die overigens ook vaak de omgeving verlaten waar ze vandaan komen omdat ze weten dat de kansen daar niet heel groot zijn.

Succes is een gevolg van een solide gemeenschap en een goede infrastructuur. Je kan niet alles alleen namelijk. Een maatschappij kan alleen functioneren en floreren als de zaken als onderwijs, gezondheidszorg, wonen, voedselvoorziening enzovoorts goed geregeld zijn, en belangrijker nog voor veel van de deelnemers toegankelijk zijn. Iedereen moet er zoveel mogelijk gebruik van kunnen maken.

Je moet dus aan deze gemeenschappelijke infrastructuur werken om als individu succes te kunnen hebben, met andere woorden. Iedereen moet een klein deel bijdragen aan de gezamenlijke benodigdheden om het eigen succes en dat van anderen mogelijk te maken. In de meest bekende vorm is dat het betalen van belasting. Zo eenvoudig is het.

De kunsten en het verdienmodel

In de wereld van de kunst en cultuur is de laatste decennia vooral bezuinigd en de nadruk gelegd op het zelf de broek ophouden. Veel van de subsidie die de infrastructuur garandeerde, denk aan ateliers, podia, studio’s, onderwijs enzovoort is verdwenen of tot een minimum beperkt. De nadruk is dus veel meer komen te liggen op de leden van de kunstgemeenschap zelf om deze infrastructuur overeind te houden. En een eerlijker verdeling van de inkomsten wordt zo cruciaal.

Door subsidie, via belastingen betaald, is dat als het ware onzichtbaar, immers er worden allerlei zaken uit belastingen betaald en veel mensen zien dit als hinderlijk, immers worden er ook zaken betaald die ze liever niet zien. Maar daarom is er zoiets als de democratie en het stemmen. Dat idee van saamhorigheid is in de brede samenleving al decennia een probleem, en dat is ook in de kunstwereld binnengedrongen. Het was al niet eenvoudig om een boterham te verdienen als kunstenaar en dit is door de uitholling van de subsidies niet beter geworden. De gemeenschap achter de artiesten is verdwenen.

Het verdienmodel, en de waarde die de samenleving aan kunst & cultuur momenteel toekent zijn onvoldoende voor veel individuele artiesten om een zeker bestaan op te kunnen bouwen. Eigenlijk is het verdienmodel verschoven naar de persoon, en niet meer de kunst is het wat verkocht dient te worden. Zaken als het 1000 volgers principe, waarbij 1000 volgers 1000 euro per jaar betalen en je zo van een inkomen voorzien zijn allemaal gericht op het individu.

Maar stopt het individu door een calamiteit met het maken van muziek en alle andere output dan stopt de inkomens stroom abrupt. En zijn er geen vangnetten. De meest schrijnende gevallen zijn de Gofundme pagina’s van artiesten die ziek zijn geworden en nu de maandelijkse lasten niet meer kunnen betalen, laat staan de ziektekosten en de moeilijke weg naar herstel.

Er zit een enorme beperking op wat je verdiencapaciteit als individu is, voor iedereen maar zeker ook voor een artiest, waarbij de kunst verkocht moet worden. In het geval van muziek gedraaid moet worden, dat zou de inkomstenstroom moeten zijn waar een muzikant mee verder kan. Maar zo werkt het niet meer, je kan niet meer leven van albums en muziek uitbrengen alleen. En dat is een groot gevaar, immers het kost veel tijd om tot de muziek te komen, die tijd moet zich gaan uitbetalen als de muziek de wereld over gaat.

De muziek gaat de wereld over, maar het geld blijft plakken aan de absolute top van de pyramide. De balans in de geldstromen is zoek. Een eerlijker verdeling is waar een platform als Aslice belangrijk ik was.

Gemeenschap weer op de agenda

Dankzij de technologie zijn we in staat om relatief snel een oplossing te bouwen die bij voldoende draagkracht kan zorgen voor een gezonde verdeling van de inkomsten kan zorgen, en dat betekend niet dat iedereen op een houtje moet bijten. Het is alleen van belang dat je elkaar plek in de gemeenschap en het eco systeem op waarde weet te schatten. Dus niet alleen die shout-out op social media maar gewoon een klein bedrag per gedraaide plaat overmaken naar de maker van de muziek. Het gaat niet om wereldschokkende bedragen, maar om het volume.

Maar technologie is alleen een middel om iets te bereiken, dingen echt bereiken kan alleen als de overgrote meerderheid van de gemeenschap het nut ervan in ziet. En dat kan men alleen als je gemeenschap weer centraal op de agenda zet. Op bijeenkomsten van de muziekindustrie moet het niet meer gaan over branding van de artiest, maar over bouwen aan de gemeenschap.

En dan niet alleen de leuke kanten zoals het samen werken aan nieuwe muziek of over samenwerking met instrumentmakers en andere deelnemers, nee het moet gaan over de risico’s van het vak artiest. De saaie boekhoudkundige kant. Ik noem even een aantal risico’s van het niet voldoende betaald krijgen als zelfstandige artiest (of welk beroep dan ook), bij het ontbreken van een gedegen vergoeding en inkomen.

      • Onvoldoende inkomen om je afdoende te verzekeren tegen ziekte.
      • Onvoldoende inkomen om periodes zonder opdrachten door te komen, of je ertegen te verzekeren.
      • Onvoldoende inkomen om je pensioen te kunnen opbouwen.
      • Geen verzekering tegen arbeidsongeschiktheid kunnen betalen.

En dat zijn alleen nog de gevaren die het meest in het oog springen op individueel gebied. Dan zijn er nog de problemen voor de gemeenschap zelf.

      • Geen locaties om jong talent op te leiden of om kleinschalige optredens te organiseren.
      • Geen of nauwelijks netwerk mogelijkheden omdat iedereen altijd met zijn eigen winkel bezig moet zijn.
      • Geen synergie en schaalvoordelen van gemeenschappelijke ruimtes, organisaties en kennis deling.

Het gaat dus niet alleen om geld

Een gemeenschap heeft dankzij de verscheidenheid aan mensen die deelnemen een groot voordeel, je kan veel sneller en actiever bezig zijn met je specialisme en verder leren als je onderdeel uitmaakt van een gemeenschap. Om die gemeenschap draaiende te houden moet iedereen een deel van zijn tijd en geld ten dienste stellen aan die gemeenschap. In de samenleving is dat geregeld via belastingen. We zijn als creatieve gemeenschap gewend om dit onzichtbare deel van het inkomen dat ten dienste staat aan de creatieve gemeenschap als vanzelfsprekend te beschouwen. Dat is in het huidige politiek economische klimaat geen vanzelfsprekendheid meer. We moeten zelf zorgdragen voor het gezond houden van de gemeenschap.

Het belangrijkste en meest eenvoudige is allemaal een deel van onze tijd steken in de pijlers van deze gemeenschap, dus onderwijs, veilige plaatsen om samen te komen en te werken en ieder zijn vak te kunnen laten beoefenen en zijn plek te geven.

Het begint, met tijd kunnen investeren in het bouwen aan de gemeenschappelijke infrastructuur. En om dat te kunnen doen is een eerlijke verdeling van de inkomsten die gegenereerd worden met de muziek (of welke andere kunstvorm dan ook) noodzakelijk. Het begint dus met geld en het verdelen ervan. Want anders heb je geen tijd om te vergeven om aan de gemeenschap te kunnen werken.

Aslice was een uitstekend middel om als gemeenschap op eigen voorwaarden te kunnen bouwen aan een gezonde gemeenschap, waarin iedereen voldoende kan verdienen aan zijn/haar/hen kunst.

En dat is voor de hele samenleving van groot belang, immers kunst zet aan tot kritisch denken en heeft altijd al een belangrijke rol gespeeld in het vormen van veilige plaatsen voor mensen in verdrukking. We kunnen eenvoudigweg als samenleving niet zonder kunst om vooruit te komen. Daarom moet de kunstgemeenschap op zichzelf eens goed in de spiegel kijken en het werken aan die gemeenschap als belangrijk en cruciaal onderdeel gaan zien.

 

 

Meer verbouwingen

Deze week draait om de bouw van mijn creatieve ruimte. Dit gaat nog zeker een week door en daardoor vind ik niet echt de rust om bezig te zijn met muziek. Dat is prima, ik heb ondertussen onderzoek gedaan naar het inrichten en akoestische behandeling van de ruimte. Dat laatste is echt een wereld op zich, erg leuk maar een brug te ver voor mij voorlopig. Eerst maar eens weten waar er fouten in mijn mix zitten voor ik verder ga met de akoestiek.

Leuk om onderzoek naar te doen overigens. De inrichting van de ruimte gaat zich vooral richten op flexibiliteit. Er komt een tafel waar ik setups voor projecten kan maken, en waar ik andere creative activiteiten kan ondernemen. En een werkplek waar ik een computer, een controller, geluidskaart en speakers kwijt kan.

Een boekenkast voor al mijn boeken, en andere spullen waar ik inspiratie uithaal en die ik gebruik om mijn kennis te vergroten. Misschien is er ook nog wel plek voor een bank. We gaan het zien.

Max MSP projects, aantekeningen en ideeën

Waar ik nog wel mee bezig ben geweest is het organiseren van mijn aantekeningen en ideeën voor Max MSP projecten. Tot op heden heb ik alleen nog gewerkt aan mijn idee voor een looper en daar wat op doorgeborduurd. Daarnaast vooral veel genoteerd met betrekking tot ideeën voor projecten en dingen die ik wil uitzoeken. Leren door te doen, om te voorkomen dat ik teveel blijf hangen in boeken en handleidingen.

Dus ik heb de tijd genomen om sommige concepten in korte beschrijvingen met betrekking tot functionaliteit en bijbehorende lijstjes voor het in logische volgorde bouwen van die dingen. Het gevaar voor mij met Max MSP is dat ik begin te werken aan een patch en vervolgens heel ergens anders uitkom dan hetgeen ik aanvankelijk wilde bouwen. Dat is in veel gevallen niet erg. Maar als ik dan weer verder wilde gaan op een later moment, was ik eerst weer een hele tijd bezig om uit te zoeken wat mijn patch eigenlijk doet.

Door wat meer gericht te gaan werken en de stappen te documenteren hoop ik bij een volgende keer dat ik eraan werk niet eerst zoveel tijd kwijt te zijn aan het uitzoeken ervan. Zo komt er meer vooruitgang in de projecten.

De planning voor de komende weken.

Het hoofddoel wordt het afmaken van de creatieve ruimte. Als dit alles gedaan is hoop ik beter te kunnen starten aan projecten en ze soepeler te kunnen afmaken. Dat is iets waar ik erg naar uitkijk.

Bouwen aan een creatieve ruimte

Het hebben van een aangewezen plek om je creatieve avonturen te ontplooien kan een belangrijke bijdrage leveren aan de continuïteit van het creative proces. De afgelopen week ben ik niet bezig geweest met het maken van muziek, het lezen van boeken of handleidingen maar ben ik de zolder aan het leegmaken geweest.

Hier wordt namelijk een studio gebouwd, of beter een creatieve ruimte. Want muziek is niet de enige creatieve hobby die ik heb. Schrijven, tekst of code, en tekenen zijn andere creatieve activiteiten die ik graag beoefen.

De bouwwerkzaamheden beginnen binnenkort en dit wordt een ruimte waar ik mijn muziek instrumenten kan neerzetten en al het andere wat ik nodig heb voor mijn diverse projecten. Tot op heden was de keukentafel de locatie, maar die heeft als nadeel dat ik voor elke sessie alle spullen moet opbouwen, en erna alles weer moet afbreken.

Nu kan ik specifieke setups maken voor projecten en deze makkelijker voor langere tijd laten staan in de nieuwe ruimte. Ik ben al aan het nadenken geweest over de indeling waar we zien wel even waar we uitkomen als al het werk is afgelopen.

Waarom ik een creative ruimte nodig heb.

Veel mensen kunnen overal werken, of het op de bank is, aan de keukentafel of welke willekeurige koffietent in de buurt dan ook, dat is erg fijn, maar niets voor mij. Ik heb een ruimte nodig waar alles aanwezig is, aangesloten en klaar om van start te gaan.

Het maakt het gemakkelijker om te beginnen, pauzes te nemen en dingen af te ronden. Het is ook een plek waar ik spullen bewaar die mij geïnspireerd houden, zoals boeken, kunst en muziek. En allerlei snuisterijen.

Het belangrijkste is misschien wel dat het mij veel energie bespaard ten opzichte van het steeds weer op- en afbouwen van een set up als ik een sessie heb gepland. Zelfs het simpelweg zitten en nadenken over projecten en oplossingen in een daarvoor geschikte ruimte helpt al enorm. Het is natuurlijk een enorme luxe. Maar wel een die kan bijdragen aan mijn creativiteit, efficiency en consistentie.

Het maakt het makkelijker om elke dag even een uurtje aan de slag te gaan. Alles staat er simpelweg en je hoeft het alleen nog maar aan te zetten. Het heeft even geduurd maar ik kijk nu al uit naar het moment dat het af is. Het volgende wordt het inrichten van deze creatieve ruimte.

Sampling, een kunstvorm

Een van mijn favoriete instrumenten is een sampler, al vanuit de tijd dat ik muziek documentaires keek zoals Lola da musica en magazines las met studio foto’s er in werd ik als vanzelf aangetrokken door deze magische dozen waarmee je geluiden kon opnemen en vervolgens veranderen in iets compleet anders. En waar je vervolgens nummers mee kon maken.

Sampling is een op zichzelf  staande kunstvorm, het zoeken en vinden van samples of het maken van samples van je eigen muziek (zoals nu meer gebruikelijk is) is een erg mooie manier van het uitdrukken van je eigen kijk en visie op muziek. Al sinds de begindagen van het maken van collages uit bestaande materialen kan je het je eigen maken door het uit elkaar halen van bestaande materialen en je eigen kijk er op geven. De dingen die je kan doen met sampelen zijn eindeloos. Iedereen hoort en ziet ook iets anders en gaat in een andere richting met dezelfde sample.  

Albums zoals Endtroducing van Dj Shadow is een van de meest bekende albums compleet gemaakt met samples (In dit geval gemaakt op een MPC 3000), maar de meeste elektronische muziek en hip hop zouden niet hebben bestaan zonder een sampler. Om een of andere reden, en dit is waarschijnlijk gewoon vanwege een verzameling aan nostalgische redenen, heeft muziek uit de late jaren 80 en vroege jaren 90 een bepaalde kwaliteit die ik toeken aan de beperkingen van de samplers en beperkingen in het algemeen van de instrumenten uit die tijd. Er lijkt een manier van denken en werken te zijn geweest die minder uitgaat van de huidige hokjes en men ging meer uit van het simpele gegeven, “Als het goed klinkt is het goed”.

Veel van mijn favoriete nummers zijn gemaakt met hoofdzakelijk samplers, ik kan er een hele grote lijst van maken maar dan wordt deze blog wat te lang, dus pak ik er maar 2 bekende voorbeelden bij. 

Roger Sanchez – Another change

Dj Shadow – Stem (Cops & Robbers remix)  

Veel van de machines waarmee deze nummers zijn gemaakt, zijn onbetaalbaar tegenwoordig. Voor apparaten zoals de Akai MPC 3000 & Emu SP1200, en de Akai S950 wordt de hoofdprijs gevraagd. Er zijn echter ook goedkopere en onderschatte machines uit die tijd te koop voor vriendelijker prijzen. Zoals de Emu ESI 4000 of de Akai S3000. Ook de MPC 2000XL kan wel voor een mooie prijs gevonden worden, de vraag is, moet je de route van deze vintage samplers opgaan? 

Wat leuke documentaries

Even wat inspiratie tussendoor. Misschien zet het jouw ook op het pad van hardware samplers. Of dat een moderne sampler is of een nieuwe dat maakt niet echt uit.  Hier wat leuke documentaires waar ik altijd inspiratie van krijg. Behoorlijk oud uit de jaren 90 overigens. Maar erg tof om te zien.

Rogers Sanchez on making another change

Lola da musica (dutch) Drum & Bass

Lola da music sampling (dutch)

Mijn sampling avonturen

Op dat moment in mijn leven kosten deze apparaten meer dan een paar maandsalarissen. En waren dus buiten bereik. Toekomstdromen. Een van de meest intrigerende samplers voor mij was de MPC, gemaakt door Akai. Er is heel veel geweldige muziek gemaakt met deze samplers in de hoofdrol. Het is een vaste waarde in veel studio’s sinds de geboorte ervan. Wat er voor mij zo geweldig aan was, was de focus op drums, ritmes en structuren. Dat is altijd de grote aantrekkingskracht geweest en vele jaren later kocht ik mijn eerste MPC, een 2000XL. Tegen die tijd ware de hardware samplers uit de gratie geraakt door de opkomst van software, dus deze keer was de MPC goedkoop. Ik hield erg van dit apparaat, helaas ging de eerste kapot, dus kocht ik een vervanging. 

Op dat moment kwam werk en het leven in het algemeen in een hogere versnelling en had ik veel te weinig tijd om muziek te maken. Dus uiteindelijk heb ik hem verkocht, waar ik nog altijd spijt van heb. Maar de MPC heeft altijd een centrale plek ingenomen als het om inspiratie gaat en zelfs het kijken naar een MPC geeft al goede zin om muziek te maken. De periode na deze reeks samplers uit het oude tijdperk gaf ruim baan aan ontwikkeling van software sampler en dus bleven ontwikkelingen op hardware gebied uit. Akai bleef nog wel hardware samplers maken, met wisselend succes. De MPC 1000 was een hit, de MPC 4000 een mis. Beide mooie machines maar een beetje ondergesneeuwd in die tijd. Het laatste decennium heeft wel weer meer ruimte gegeven aan nieuwe hardware samplers. In veel verschillende gedaanten. Zoals daar zijn de Elektron Octratrack, Digitakt, dingen zoals de OP-1 (Field), apparaten van Polyend, de M8 en ga zo maar door. En er is veel voor het gebruik van deze machines te zeggen. Want je kan hele nummers maken op elk van deze apparaten. Je hebt naast de sampler alleen wat geluiden nodig, en dat kan zo eenvoudig zijn als dingen opnemen op je telefoon. Terugkijkend op de dagen met de MPC 2000XL was het tijd om een moderne variant uit de mottenballen te halen. In een poging om mijn setup nog wat verder te vereenvoudigen.

Moderne MPC’s

De huidige lijn van MPC’s kan je het beste omschrijven als een DAW in een doosje. Het is oneindig veel krachtiger dan wat de MPC ooit was, en dat heeft als nadeel dat je in het zwarte gat van oneindige mogelijkheden kan vallen die je ook met een DAW kan tegen komen. Ik heb dit proberen te voorkomen door mij enkel en alleen te richten op het samplen van mijn kleine eurorack case en daarmee wat muziek te maken. Mijn eigen limieten stellen als het ware. Dat gezegd hebbende is een MPC one, die ik heb, enorm waar voor je geld. Het is wellicht geen MPC in de klassieke zin en dat debat is nog verder verergerd door de komende 3.0 software. Maar ik denk dat je met dit soort uitgebreide machines prima je eigen blauwdruk en werkwijze kan neerzetten. Iets wat exact bij jou past. Het is wellicht geen machine voor iedereen, en er zijn enorm veel alternatieven beschikbaar. Maar ik hou wel van deze laatste iteratie in de MPC wereld. Zeker de zeer concurrerend geprijsde MPC One. Deze heeft ook CV/Gate wat altijd handig is met een modulaire synth of synths die je kan bedienen met CV/Gate. 

Huidige aanpak en toekomstige ideeën.

Mijn workflow is erg simpel,  de MPC neemt het maken van samples en bewerken ervan voor zijn rekening met als bron de modulaire synth. Dan maak ik een programma van de samples en kijk ik of ik er een schets van een nummer mee kan maken. Het mooie is dat als je alle samples uit een sessie haalt ze direct al cohesie en dezelfde vibe hebben. Allemaal basis natuurlijk, maar dat is voor nu wel goed. Het houdt de gang erin. Uiteindelijk gaat de MPC de hub vormen tussen de MAX MSP patches en de modulaire synthesizer. Hoe weet ik nog niet exact. Al met al een prima muziek week, hopelijk kan ik dat deze week doorzetten. 

Onderzoek, naar alles, brandstof voor het creatieve proces

Vorige week is er geen enkele muzikale activiteit geweest, op wat patches zonder geluid na. Ik had een herstel week nodig na een aardig drukke week met reizen, steden bezoeken en sociale activiteit. Het hakt er altijd even in qua cognitieve energie als ik wat veel achter elkaar doe. Dat is eenvoudigweg hoe het werkt met permanente hersenschade.

Het is het overigens meer dan waard, het samenzijn met goede vrienden en familie, en het bekijken en beleven van kunst. Ook moet ik af en toe mijn limieten een beetje testen en proberen hoe ver ik kan gaan, dat laatste ging niet zoals verwacht of gepland.

Dus deze week moest ik noodgedwongen wat rustiger aan doen. En cognitief zware activiteiten als muziek maken op een laag pitje zetten om mijn herstel zo goed mogelijk te laten zijn.

Wat ik wel altijd probeer te doen, om de ketting niet te verbreken (Don’t break the chain, in het engels klinkt het wat mooier). Met andere woorden ik moet het creative proces gaande houden op regelmatige manier. Zoals ik in eerdere posts heb aangegeven, het heeft geen zin om 2 weken heel veel te doen en dan maanden niets. Zo bouw je geen gewoontes op en wordt je niet beter in wat dan ook.

Dus ik heb een aantal dingen waarmee ik door andere activiteiten te ondernemen gerelateerd aan het muziek proces of het creatieve proces in zijn algemeenheid toch de regelmaat kan behouden. Onderzoek is er een van.

Onderzoek als onderdeel van het creatieve proces.

Wat bedoel ik dan met onderzoek? Ik bedoel het niet in de wetenschappelijke zin van het onderzoeken van een hypothese. Maar meer het vinden van boeken, apparatuur, interessante onderwerpen die een bijdrage kunnen leveren aan het creative proces of ideeën kunnen genereren. Deze week ben ik weer eens aan de slag geweest met het begrip ontwerpen (design) in brede zin van het woord. Arhictectuur, mooie geschreven code, visueel ontwerp en ga zo maar door.

Dan schrijf ik wat kernwoorden op waar ik naar ga zoeken en dan kijk ik waar ik uitkom. Ik hou van allerlei wiskundig dingen en de schoonheid ervan. Veel van die onderwerpen gaan mijn begrip ver te boven maar ze zijn wel een mooi startpunt om iets moois te vinden. Zo vond ik het boek,  The nature of code , interessant en toegevoegd aan mijn leeslijst. Daarna ben ik verder gedoken in de wereld van audiovisuele zaken en coding en kwam ik op een lange termijn interesse in live coding van muziek, zoals daar zijn dingen als Tidal Cycles. Daar heb ik wat video’s van gekeken.

Een ander interessant boek over muziek & coding is  Fundamentals of Music Processing.

Maar wat doe ik er dan mee?

Uiteraard browsen we allemaal wel eens op internet naar boeiende dingen, het is moeilijk om alles uit te proberen en te leren, het is gewoon veel te veel. Maar ik raak altijd als vanzelf geïnspireerd door het zien van wat mensen met al deze gereedschappen doen en wat er aan kennis is. Iets kleins als door de inhoudsopgave van een boek bladeren kan alweer een aanknopingspunt zijn voor een idee dat ik kan toepassen op mijn eigen verzameling van spullen of in het creatieve proces.

Zo’n sessie levert altijd goede ideeën op of werkwijzen waar ik zelf simpelweg nog nooit aan gedacht heb. En welke ik met mijn eigen setup kan uitproberen.

Ik ben bijvoorbeeld niet van plan om live coding te gaan leren terwijl ik nog volop bezig ben met het leren van Max MSP. Maar in al deze bronnen zijn er werkwijzen en wegen die je kan toepassen op je eigen creatieve proces. Of je creatieve manier van denken kunnen veranderen. Het houdt voor mij ook het proces gaande als ik onvoldoende energie heb om mij bezig te houden met de ‘kern’, namelijk het maken van muziek.

Een nieuwe week, het leren van Max MSP, en Kunst.

Deze week weer bezig geweest met het leren van Max MSP, vooral het opnemen van audio vanuit Max naar Ableton. Dit was mijn kleine taak voor deze week. Om geluid in Ableton te krijgen en om binnen Ableton tracks verder af te kunnen maken. Ableton is dus de recorder, waar ik met EQ, compressie en wat effecten de boel kam afmaken. Ik had ervoor kunnen kiezen om direct vanuit Max MSP een opname op de harddisk te maken, echter voor het systeem dat ik in gedachte heb is het handig om Ableton erbij te hebben. Nu heb ik 1 kanaal voor elkaar, maar als het goed is kan ik dat eenvoudig uitbreiden naar 4, 8 of meer. 

Voor het genereren van geluid ben ik in Max bezig met het maken van een eenvoudige Noise source, die in een reverb terecht komt en een distortion effect. Het is allemaal nog niet af. Ik ben nog lang niet vloeiend in het programmeren in Max. Maar het is erg leuk en als vanzelf stromen de ideeën voor patches binnen als je bezig bent in Max.  

Andere dingen deze week, voornamelijk kunst.

Het grooste deel van de heb ik echter de tijd genomen om kunst te absorberen, wat rond te reizen op weg naar kunst, tussendoor boeken lezend en aantekeningen makend. Ik ben naar het Kunstmuseum in Den Haag geweest, waar ik de tentoonstelling “True Colors” heb gezien, waar delen van de kunstcollectie van Akzo Nobel te zien zijn. Die je normaal niet kan zien. Heel veel bedrijven doen dit, als onderdeel van hun maatschappelijke programma’s en om de kantoren wat op te fleuren met kunst. Mooi dat we het nu kunnen gaan bekijken. Het grooste deel van wat er hing en stond was moderne kunst. Dit was nadat ik het weekend voor deze week ook al in het NRW-forum in Düsseldorf was geweest voor de expositie die Grosse. Ook moderne kunst. 

Het kunstmuseum is behoorlijk groot en ze hebben een grote collectie Mondriaan. Er was ook een tentoonstelling over Mondriaan en de stijl, een collectief dat de moderne kunst omarmde en erover discussieerde, essays en publicaties erover schreef en maakte, de kunst zelf maakte en niet onbelangrijk het promote. De groep bestond uit kunstenaars, schrijvers, architecten en anderen die in los en verschillend verband deel uitmaakten van de Stijl. En zoals met zoveel dingen hebben de vrouwen in en om de groep ervoor gezorgd dat ze inderdaad vooruit kwamen. Ze worden verdiend en ook veel te laat in de schijnwerpers gezet. Het is en blijft heel dubbel. 

Ik hou van musea, het is er als je een beetje oplet op de momenten dat je gaat, altijd erg rustig, er is fijn licht en je ziet mooie kunst, meer kan je je niet wensen eigenlijk. Een mooie week dus, niet met heel veel muziek activiteiten, maar wel een met activiteiten die voor mij onderdeel van het creatieve proces zijn. 

Inspiratie, wat te vinden en hoe zorg je ervoor dat je het niet vergeet

Naast het consistent werken aan je vaardigheden is inspiratie een ander zeer belangrijk onderdeel in het creatieve proces. Wat je vak ook is, muziek, kunst of een beroep met een creatieve component, inspiratie kan erg goed bijdragen aan het actief blijven en de focus houden. Voor mij althans. 

Het is net als met alle vorm van trainen, er zullen momenten zijn die moeilijk zijn, pijn doen en ongemak veroorzaken. Dat hoort bij het verbeteren van je vaardigheden en groeien. Het houden van de balans en rust zijn een belangrijk en integraal onderdeel van het proces. Je hersens hebben tijd nodig om om het werk te verwerken en te internaliseren. I plan dus bewust rust en korte bezoeken en reisjes naar steden, exposities waarvan ik weet dat ik inspiratie kan vinden. Dat is de manier voor mij om energie te behouden, en energie en ideeën voor de toekomst. 

Mijn week & het vinden van inspiratie

De afgelopen week heb ik voornamelijk gewerkt aan het leren van Max MSP en ben ik buiten geweest op zoek naar inspiratie en ideeën. Wandelen in een stand en het bezoeken van tentoonstellingen is wat voor mij goed werkt. Ik probeer dan goed te kijken en details te vinden. Ook probeer ik zoveel mogelijk onverwachte zaken tegen te komen. Ik stap gebouwen binnen waar ik nog niet geweest ben, bezoek tentoonstelling die ik wil bezoeken en die ik per toeval tegenkom.  Maar hoe zorg ik er nu voor dat ik de inspiratie en ideeën vastleg, het gevoel bij het bekijken van het kunstwerk, de omstandigheden enzovoort. Ik probeerde vroeger vooral te vertrouwen op mijn geheugen en schreef het op zodra ik thuis kwam. Maar ik kwam er al vroeg achter dat ik het dan niet exact kon beschrijven wat mij inspireerde of wat het idee was.  

Het documenteren van inspiratie en ideeën 

Ik begon met het maken van snelle foto’s en wat aantekeningen op een notitie in mijn telefoon. En dan vergat ik die weer bij elkaar te bundelen en of specifiek te zijn in wat mij inspireerde. Dus heb ik gewerkt aan een simpel template om het gemakkelijker te maken om mijn inspiratie vast te leggen en terug te kunnen halen. Zonder eerst heel veel te moeten scrollen door foto’s en notities. Het werkt erg intuïtief en gemakkelijk. Het is makkelijk toepasbaar voor mij. 

Ik maak foto’s op mijn telefoon of camera en markeer ze als dat mogelijk is. Ik noteer de plaats, tijd en beschrijving/titel van het kunstwerk of object zodat ik de relevante foto’s erbij kan vinden. Ik voeg wat kernwoorden toe die een goede beschrijving geven van wat mij inspireerde. Ik hou het bij 4 kernwoorden, dat helpt mij bij het later terugvinden van momenten en de ideeën. Ik schrijf een kort verhaaltje over het moment, wat mij inspireerde en over de omgeving en omstandigheden. Als ik direct of even later een idee heb wat bij dat moment opkwam schrijf ik dat apart op.

Het template ziet er als volgt uit:

    • Datum
    • Tijd
    • Plaats
    • Titel
    • Title van het kunstwerk (als het er is)
    • Foto’s
    • kernwoorden
    • kort verhaal
    • Het idee (als er een idee opkomt)

Ik heb de voorkeur voor het schrijven in een notitieboek, en ik gebruik notitieboeken waar ik eenvoudig paginanummers enzovoort in kwijt kan. Ook geef ik mijn notitieboeken een nummer en een eigen titel. Voor het zoeken gebruik ik de vastgelegde kernwoorden. Die noteer ik samen met het nummer van het notitieboek en de pagina nummers in een eenvoudig excel sheet. Zo kan ik snel via kernwoorden ideeën terugvinden. 

Waarom is dit belangrijk voor mij? Het geeft een stuk ruimte aan ontdekken en spelen waarbij ik toch werk aan mijn creatieve proces. Het zorgt ook voor een backlog aan ideeën die ik later kan gaan uitwerken. Zo heb ik altijd iets te doen en kan ik er op terugvallen. Er is geen druk als ik lekker rondloop en om mij heen kijk. Ik werk dan ook aan mijn kennis op het gebied van kunst en architectuur op een ontspannen manier. Het is een manier om te blijven werken aan het creatieve proces zonder direct met muziek bezig te zijn. Het is voor mij belangrijk om een gewoonte te maken van het naar buiten gaan voor inspiratie en de consistentie te blijven houden in het creatieve proces. En hierdoor hou ik mijn connectie met kunst, architectuur en het leven in het algemeen wat zorgt voor de energie in mijn creatieve proces. 

Het hoeft overigens niet altijd te betekenen dat ik naar buiten ga, het kan zoiets eenvoudigs zijn als het openslaan van een kunstboek, het lezen van een biografie of bladeren door foto boeken. Maar de voorkeur gaat uit naar naar buiten gaan. 

Door dit op te nemen in mijn planning als vast onderdeel en als alternatief voor als het maken van muziek op dat moment niet gaat blijf ik verzekerd van de consistentie in mijn creatieve proces.