Bouwen aan een creatieve ruimte

Het hebben van een aangewezen plek om je creatieve avonturen te ontplooien kan een belangrijke bijdrage leveren aan de continuïteit van het creative proces. De afgelopen week ben ik niet bezig geweest met het maken van muziek, het lezen van boeken of handleidingen maar ben ik de zolder aan het leegmaken geweest.

Hier wordt namelijk een studio gebouwd, of beter een creatieve ruimte. Want muziek is niet de enige creatieve hobby die ik heb. Schrijven, tekst of code, en tekenen zijn andere creatieve activiteiten die ik graag beoefen.

De bouwwerkzaamheden beginnen binnenkort en dit wordt een ruimte waar ik mijn muziek instrumenten kan neerzetten en al het andere wat ik nodig heb voor mijn diverse projecten. Tot op heden was de keukentafel de locatie, maar die heeft als nadeel dat ik voor elke sessie alle spullen moet opbouwen, en erna alles weer moet afbreken.

Nu kan ik specifieke setups maken voor projecten en deze makkelijker voor langere tijd laten staan in de nieuwe ruimte. Ik ben al aan het nadenken geweest over de indeling waar we zien wel even waar we uitkomen als al het werk is afgelopen.

Waarom ik een creative ruimte nodig heb.

Veel mensen kunnen overal werken, of het op de bank is, aan de keukentafel of welke willekeurige koffietent in de buurt dan ook, dat is erg fijn, maar niets voor mij. Ik heb een ruimte nodig waar alles aanwezig is, aangesloten en klaar om van start te gaan.

Het maakt het gemakkelijker om te beginnen, pauzes te nemen en dingen af te ronden. Het is ook een plek waar ik spullen bewaar die mij geïnspireerd houden, zoals boeken, kunst en muziek. En allerlei snuisterijen.

Het belangrijkste is misschien wel dat het mij veel energie bespaard ten opzichte van het steeds weer op- en afbouwen van een set up als ik een sessie heb gepland. Zelfs het simpelweg zitten en nadenken over projecten en oplossingen in een daarvoor geschikte ruimte helpt al enorm. Het is natuurlijk een enorme luxe. Maar wel een die kan bijdragen aan mijn creativiteit, efficiency en consistentie.

Het maakt het makkelijker om elke dag even een uurtje aan de slag te gaan. Alles staat er simpelweg en je hoeft het alleen nog maar aan te zetten. Het heeft even geduurd maar ik kijk nu al uit naar het moment dat het af is. Het volgende wordt het inrichten van deze creatieve ruimte.

Sampling, een kunstvorm

Een van mijn favoriete instrumenten is een sampler, al vanuit de tijd dat ik muziek documentaires keek zoals Lola da musica en magazines las met studio foto’s er in werd ik als vanzelf aangetrokken door deze magische dozen waarmee je geluiden kon opnemen en vervolgens veranderen in iets compleet anders. En waar je vervolgens nummers mee kon maken.

Sampling is een op zichzelf  staande kunstvorm, het zoeken en vinden van samples of het maken van samples van je eigen muziek (zoals nu meer gebruikelijk is) is een erg mooie manier van het uitdrukken van je eigen kijk en visie op muziek. Al sinds de begindagen van het maken van collages uit bestaande materialen kan je het je eigen maken door het uit elkaar halen van bestaande materialen en je eigen kijk er op geven. De dingen die je kan doen met sampelen zijn eindeloos. Iedereen hoort en ziet ook iets anders en gaat in een andere richting met dezelfde sample.  

Albums zoals Endtroducing van Dj Shadow is een van de meest bekende albums compleet gemaakt met samples (In dit geval gemaakt op een MPC 3000), maar de meeste elektronische muziek en hip hop zouden niet hebben bestaan zonder een sampler. Om een of andere reden, en dit is waarschijnlijk gewoon vanwege een verzameling aan nostalgische redenen, heeft muziek uit de late jaren 80 en vroege jaren 90 een bepaalde kwaliteit die ik toeken aan de beperkingen van de samplers en beperkingen in het algemeen van de instrumenten uit die tijd. Er lijkt een manier van denken en werken te zijn geweest die minder uitgaat van de huidige hokjes en men ging meer uit van het simpele gegeven, “Als het goed klinkt is het goed”.

Veel van mijn favoriete nummers zijn gemaakt met hoofdzakelijk samplers, ik kan er een hele grote lijst van maken maar dan wordt deze blog wat te lang, dus pak ik er maar 2 bekende voorbeelden bij. 

Roger Sanchez – Another change

Dj Shadow – Stem (Cops & Robbers remix)  

Veel van de machines waarmee deze nummers zijn gemaakt, zijn onbetaalbaar tegenwoordig. Voor apparaten zoals de Akai MPC 3000 & Emu SP1200, en de Akai S950 wordt de hoofdprijs gevraagd. Er zijn echter ook goedkopere en onderschatte machines uit die tijd te koop voor vriendelijker prijzen. Zoals de Emu ESI 4000 of de Akai S3000. Ook de MPC 2000XL kan wel voor een mooie prijs gevonden worden, de vraag is, moet je de route van deze vintage samplers opgaan? 

Wat leuke documentaries

Even wat inspiratie tussendoor. Misschien zet het jouw ook op het pad van hardware samplers. Of dat een moderne sampler is of een nieuwe dat maakt niet echt uit.  Hier wat leuke documentaires waar ik altijd inspiratie van krijg. Behoorlijk oud uit de jaren 90 overigens. Maar erg tof om te zien.

Rogers Sanchez on making another change

Lola da musica (dutch) Drum & Bass

Lola da music sampling (dutch)

Mijn sampling avonturen

Op dat moment in mijn leven kosten deze apparaten meer dan een paar maandsalarissen. En waren dus buiten bereik. Toekomstdromen. Een van de meest intrigerende samplers voor mij was de MPC, gemaakt door Akai. Er is heel veel geweldige muziek gemaakt met deze samplers in de hoofdrol. Het is een vaste waarde in veel studio’s sinds de geboorte ervan. Wat er voor mij zo geweldig aan was, was de focus op drums, ritmes en structuren. Dat is altijd de grote aantrekkingskracht geweest en vele jaren later kocht ik mijn eerste MPC, een 2000XL. Tegen die tijd ware de hardware samplers uit de gratie geraakt door de opkomst van software, dus deze keer was de MPC goedkoop. Ik hield erg van dit apparaat, helaas ging de eerste kapot, dus kocht ik een vervanging. 

Op dat moment kwam werk en het leven in het algemeen in een hogere versnelling en had ik veel te weinig tijd om muziek te maken. Dus uiteindelijk heb ik hem verkocht, waar ik nog altijd spijt van heb. Maar de MPC heeft altijd een centrale plek ingenomen als het om inspiratie gaat en zelfs het kijken naar een MPC geeft al goede zin om muziek te maken. De periode na deze reeks samplers uit het oude tijdperk gaf ruim baan aan ontwikkeling van software sampler en dus bleven ontwikkelingen op hardware gebied uit. Akai bleef nog wel hardware samplers maken, met wisselend succes. De MPC 1000 was een hit, de MPC 4000 een mis. Beide mooie machines maar een beetje ondergesneeuwd in die tijd. Het laatste decennium heeft wel weer meer ruimte gegeven aan nieuwe hardware samplers. In veel verschillende gedaanten. Zoals daar zijn de Elektron Octratrack, Digitakt, dingen zoals de OP-1 (Field), apparaten van Polyend, de M8 en ga zo maar door. En er is veel voor het gebruik van deze machines te zeggen. Want je kan hele nummers maken op elk van deze apparaten. Je hebt naast de sampler alleen wat geluiden nodig, en dat kan zo eenvoudig zijn als dingen opnemen op je telefoon. Terugkijkend op de dagen met de MPC 2000XL was het tijd om een moderne variant uit de mottenballen te halen. In een poging om mijn setup nog wat verder te vereenvoudigen.

Moderne MPC’s

De huidige lijn van MPC’s kan je het beste omschrijven als een DAW in een doosje. Het is oneindig veel krachtiger dan wat de MPC ooit was, en dat heeft als nadeel dat je in het zwarte gat van oneindige mogelijkheden kan vallen die je ook met een DAW kan tegen komen. Ik heb dit proberen te voorkomen door mij enkel en alleen te richten op het samplen van mijn kleine eurorack case en daarmee wat muziek te maken. Mijn eigen limieten stellen als het ware. Dat gezegd hebbende is een MPC one, die ik heb, enorm waar voor je geld. Het is wellicht geen MPC in de klassieke zin en dat debat is nog verder verergerd door de komende 3.0 software. Maar ik denk dat je met dit soort uitgebreide machines prima je eigen blauwdruk en werkwijze kan neerzetten. Iets wat exact bij jou past. Het is wellicht geen machine voor iedereen, en er zijn enorm veel alternatieven beschikbaar. Maar ik hou wel van deze laatste iteratie in de MPC wereld. Zeker de zeer concurrerend geprijsde MPC One. Deze heeft ook CV/Gate wat altijd handig is met een modulaire synth of synths die je kan bedienen met CV/Gate. 

Huidige aanpak en toekomstige ideeën.

Mijn workflow is erg simpel,  de MPC neemt het maken van samples en bewerken ervan voor zijn rekening met als bron de modulaire synth. Dan maak ik een programma van de samples en kijk ik of ik er een schets van een nummer mee kan maken. Het mooie is dat als je alle samples uit een sessie haalt ze direct al cohesie en dezelfde vibe hebben. Allemaal basis natuurlijk, maar dat is voor nu wel goed. Het houdt de gang erin. Uiteindelijk gaat de MPC de hub vormen tussen de MAX MSP patches en de modulaire synthesizer. Hoe weet ik nog niet exact. Al met al een prima muziek week, hopelijk kan ik dat deze week doorzetten. 

Onderzoek, naar alles, brandstof voor het creatieve proces

Vorige week is er geen enkele muzikale activiteit geweest, op wat patches zonder geluid na. Ik had een herstel week nodig na een aardig drukke week met reizen, steden bezoeken en sociale activiteit. Het hakt er altijd even in qua cognitieve energie als ik wat veel achter elkaar doe. Dat is eenvoudigweg hoe het werkt met permanente hersenschade.

Het is het overigens meer dan waard, het samenzijn met goede vrienden en familie, en het bekijken en beleven van kunst. Ook moet ik af en toe mijn limieten een beetje testen en proberen hoe ver ik kan gaan, dat laatste ging niet zoals verwacht of gepland.

Dus deze week moest ik noodgedwongen wat rustiger aan doen. En cognitief zware activiteiten als muziek maken op een laag pitje zetten om mijn herstel zo goed mogelijk te laten zijn.

Wat ik wel altijd probeer te doen, om de ketting niet te verbreken (Don’t break the chain, in het engels klinkt het wat mooier). Met andere woorden ik moet het creative proces gaande houden op regelmatige manier. Zoals ik in eerdere posts heb aangegeven, het heeft geen zin om 2 weken heel veel te doen en dan maanden niets. Zo bouw je geen gewoontes op en wordt je niet beter in wat dan ook.

Dus ik heb een aantal dingen waarmee ik door andere activiteiten te ondernemen gerelateerd aan het muziek proces of het creatieve proces in zijn algemeenheid toch de regelmaat kan behouden. Onderzoek is er een van.

Onderzoek als onderdeel van het creatieve proces.

Wat bedoel ik dan met onderzoek? Ik bedoel het niet in de wetenschappelijke zin van het onderzoeken van een hypothese. Maar meer het vinden van boeken, apparatuur, interessante onderwerpen die een bijdrage kunnen leveren aan het creative proces of ideeën kunnen genereren. Deze week ben ik weer eens aan de slag geweest met het begrip ontwerpen (design) in brede zin van het woord. Arhictectuur, mooie geschreven code, visueel ontwerp en ga zo maar door.

Dan schrijf ik wat kernwoorden op waar ik naar ga zoeken en dan kijk ik waar ik uitkom. Ik hou van allerlei wiskundig dingen en de schoonheid ervan. Veel van die onderwerpen gaan mijn begrip ver te boven maar ze zijn wel een mooi startpunt om iets moois te vinden. Zo vond ik het boek,  The nature of code , interessant en toegevoegd aan mijn leeslijst. Daarna ben ik verder gedoken in de wereld van audiovisuele zaken en coding en kwam ik op een lange termijn interesse in live coding van muziek, zoals daar zijn dingen als Tidal Cycles. Daar heb ik wat video’s van gekeken.

Een ander interessant boek over muziek & coding is  Fundamentals of Music Processing.

Maar wat doe ik er dan mee?

Uiteraard browsen we allemaal wel eens op internet naar boeiende dingen, het is moeilijk om alles uit te proberen en te leren, het is gewoon veel te veel. Maar ik raak altijd als vanzelf geïnspireerd door het zien van wat mensen met al deze gereedschappen doen en wat er aan kennis is. Iets kleins als door de inhoudsopgave van een boek bladeren kan alweer een aanknopingspunt zijn voor een idee dat ik kan toepassen op mijn eigen verzameling van spullen of in het creatieve proces.

Zo’n sessie levert altijd goede ideeën op of werkwijzen waar ik zelf simpelweg nog nooit aan gedacht heb. En welke ik met mijn eigen setup kan uitproberen.

Ik ben bijvoorbeeld niet van plan om live coding te gaan leren terwijl ik nog volop bezig ben met het leren van Max MSP. Maar in al deze bronnen zijn er werkwijzen en wegen die je kan toepassen op je eigen creatieve proces. Of je creatieve manier van denken kunnen veranderen. Het houdt voor mij ook het proces gaande als ik onvoldoende energie heb om mij bezig te houden met de ‘kern’, namelijk het maken van muziek.

Een nieuwe week, het leren van Max MSP, en Kunst.

Deze week weer bezig geweest met het leren van Max MSP, vooral het opnemen van audio vanuit Max naar Ableton. Dit was mijn kleine taak voor deze week. Om geluid in Ableton te krijgen en om binnen Ableton tracks verder af te kunnen maken. Ableton is dus de recorder, waar ik met EQ, compressie en wat effecten de boel kam afmaken. Ik had ervoor kunnen kiezen om direct vanuit Max MSP een opname op de harddisk te maken, echter voor het systeem dat ik in gedachte heb is het handig om Ableton erbij te hebben. Nu heb ik 1 kanaal voor elkaar, maar als het goed is kan ik dat eenvoudig uitbreiden naar 4, 8 of meer. 

Voor het genereren van geluid ben ik in Max bezig met het maken van een eenvoudige Noise source, die in een reverb terecht komt en een distortion effect. Het is allemaal nog niet af. Ik ben nog lang niet vloeiend in het programmeren in Max. Maar het is erg leuk en als vanzelf stromen de ideeën voor patches binnen als je bezig bent in Max.  

Andere dingen deze week, voornamelijk kunst.

Het grooste deel van de heb ik echter de tijd genomen om kunst te absorberen, wat rond te reizen op weg naar kunst, tussendoor boeken lezend en aantekeningen makend. Ik ben naar het Kunstmuseum in Den Haag geweest, waar ik de tentoonstelling “True Colors” heb gezien, waar delen van de kunstcollectie van Akzo Nobel te zien zijn. Die je normaal niet kan zien. Heel veel bedrijven doen dit, als onderdeel van hun maatschappelijke programma’s en om de kantoren wat op te fleuren met kunst. Mooi dat we het nu kunnen gaan bekijken. Het grooste deel van wat er hing en stond was moderne kunst. Dit was nadat ik het weekend voor deze week ook al in het NRW-forum in Düsseldorf was geweest voor de expositie die Grosse. Ook moderne kunst. 

Het kunstmuseum is behoorlijk groot en ze hebben een grote collectie Mondriaan. Er was ook een tentoonstelling over Mondriaan en de stijl, een collectief dat de moderne kunst omarmde en erover discussieerde, essays en publicaties erover schreef en maakte, de kunst zelf maakte en niet onbelangrijk het promote. De groep bestond uit kunstenaars, schrijvers, architecten en anderen die in los en verschillend verband deel uitmaakten van de Stijl. En zoals met zoveel dingen hebben de vrouwen in en om de groep ervoor gezorgd dat ze inderdaad vooruit kwamen. Ze worden verdiend en ook veel te laat in de schijnwerpers gezet. Het is en blijft heel dubbel. 

Ik hou van musea, het is er als je een beetje oplet op de momenten dat je gaat, altijd erg rustig, er is fijn licht en je ziet mooie kunst, meer kan je je niet wensen eigenlijk. Een mooie week dus, niet met heel veel muziek activiteiten, maar wel een met activiteiten die voor mij onderdeel van het creatieve proces zijn.