Label: creatief proces

Bouwen aan een creatieve ruimte

Het hebben van een aangewezen plek om je creatieve avonturen te ontplooien kan een belangrijke bijdrage leveren aan de continuïteit van het creative proces. De afgelopen week ben ik niet bezig geweest met het maken van muziek, het lezen van boeken of handleidingen maar ben ik de zolder aan het leegmaken geweest.

Hier wordt namelijk een studio gebouwd, of beter een creatieve ruimte. Want muziek is niet de enige creatieve hobby die ik heb. Schrijven, tekst of code, en tekenen zijn andere creatieve activiteiten die ik graag beoefen.

De bouwwerkzaamheden beginnen binnenkort en dit wordt een ruimte waar ik mijn muziek instrumenten kan neerzetten en al het andere wat ik nodig heb voor mijn diverse projecten. Tot op heden was de keukentafel de locatie, maar die heeft als nadeel dat ik voor elke sessie alle spullen moet opbouwen, en erna alles weer moet afbreken.

Nu kan ik specifieke setups maken voor projecten en deze makkelijker voor langere tijd laten staan in de nieuwe ruimte. Ik ben al aan het nadenken geweest over de indeling waar we zien wel even waar we uitkomen als al het werk is afgelopen.

Waarom ik een creative ruimte nodig heb.

Veel mensen kunnen overal werken, of het op de bank is, aan de keukentafel of welke willekeurige koffietent in de buurt dan ook, dat is erg fijn, maar niets voor mij. Ik heb een ruimte nodig waar alles aanwezig is, aangesloten en klaar om van start te gaan.

Het maakt het gemakkelijker om te beginnen, pauzes te nemen en dingen af te ronden. Het is ook een plek waar ik spullen bewaar die mij geïnspireerd houden, zoals boeken, kunst en muziek. En allerlei snuisterijen.

Het belangrijkste is misschien wel dat het mij veel energie bespaard ten opzichte van het steeds weer op- en afbouwen van een set up als ik een sessie heb gepland. Zelfs het simpelweg zitten en nadenken over projecten en oplossingen in een daarvoor geschikte ruimte helpt al enorm. Het is natuurlijk een enorme luxe. Maar wel een die kan bijdragen aan mijn creativiteit, efficiency en consistentie.

Het maakt het makkelijker om elke dag even een uurtje aan de slag te gaan. Alles staat er simpelweg en je hoeft het alleen nog maar aan te zetten. Het heeft even geduurd maar ik kijk nu al uit naar het moment dat het af is. Het volgende wordt het inrichten van deze creatieve ruimte.

Inspiratie, wat te vinden en hoe zorg je ervoor dat je het niet vergeet

Naast het consistent werken aan je vaardigheden is inspiratie een ander zeer belangrijk onderdeel in het creatieve proces. Wat je vak ook is, muziek, kunst of een beroep met een creatieve component, inspiratie kan erg goed bijdragen aan het actief blijven en de focus houden. Voor mij althans. 

Het is net als met alle vorm van trainen, er zullen momenten zijn die moeilijk zijn, pijn doen en ongemak veroorzaken. Dat hoort bij het verbeteren van je vaardigheden en groeien. Het houden van de balans en rust zijn een belangrijk en integraal onderdeel van het proces. Je hersens hebben tijd nodig om om het werk te verwerken en te internaliseren. I plan dus bewust rust en korte bezoeken en reisjes naar steden, exposities waarvan ik weet dat ik inspiratie kan vinden. Dat is de manier voor mij om energie te behouden, en energie en ideeën voor de toekomst. 

Mijn week & het vinden van inspiratie

De afgelopen week heb ik voornamelijk gewerkt aan het leren van Max MSP en ben ik buiten geweest op zoek naar inspiratie en ideeën. Wandelen in een stand en het bezoeken van tentoonstellingen is wat voor mij goed werkt. Ik probeer dan goed te kijken en details te vinden. Ook probeer ik zoveel mogelijk onverwachte zaken tegen te komen. Ik stap gebouwen binnen waar ik nog niet geweest ben, bezoek tentoonstelling die ik wil bezoeken en die ik per toeval tegenkom.  Maar hoe zorg ik er nu voor dat ik de inspiratie en ideeën vastleg, het gevoel bij het bekijken van het kunstwerk, de omstandigheden enzovoort. Ik probeerde vroeger vooral te vertrouwen op mijn geheugen en schreef het op zodra ik thuis kwam. Maar ik kwam er al vroeg achter dat ik het dan niet exact kon beschrijven wat mij inspireerde of wat het idee was.  

Het documenteren van inspiratie en ideeën 

Ik begon met het maken van snelle foto’s en wat aantekeningen op een notitie in mijn telefoon. En dan vergat ik die weer bij elkaar te bundelen en of specifiek te zijn in wat mij inspireerde. Dus heb ik gewerkt aan een simpel template om het gemakkelijker te maken om mijn inspiratie vast te leggen en terug te kunnen halen. Zonder eerst heel veel te moeten scrollen door foto’s en notities. Het werkt erg intuïtief en gemakkelijk. Het is makkelijk toepasbaar voor mij. 

Ik maak foto’s op mijn telefoon of camera en markeer ze als dat mogelijk is. Ik noteer de plaats, tijd en beschrijving/titel van het kunstwerk of object zodat ik de relevante foto’s erbij kan vinden. Ik voeg wat kernwoorden toe die een goede beschrijving geven van wat mij inspireerde. Ik hou het bij 4 kernwoorden, dat helpt mij bij het later terugvinden van momenten en de ideeën. Ik schrijf een kort verhaaltje over het moment, wat mij inspireerde en over de omgeving en omstandigheden. Als ik direct of even later een idee heb wat bij dat moment opkwam schrijf ik dat apart op.

Het template ziet er als volgt uit:

    • Datum
    • Tijd
    • Plaats
    • Titel
    • Title van het kunstwerk (als het er is)
    • Foto’s
    • kernwoorden
    • kort verhaal
    • Het idee (als er een idee opkomt)

Ik heb de voorkeur voor het schrijven in een notitieboek, en ik gebruik notitieboeken waar ik eenvoudig paginanummers enzovoort in kwijt kan. Ook geef ik mijn notitieboeken een nummer en een eigen titel. Voor het zoeken gebruik ik de vastgelegde kernwoorden. Die noteer ik samen met het nummer van het notitieboek en de pagina nummers in een eenvoudig excel sheet. Zo kan ik snel via kernwoorden ideeën terugvinden. 

Waarom is dit belangrijk voor mij? Het geeft een stuk ruimte aan ontdekken en spelen waarbij ik toch werk aan mijn creatieve proces. Het zorgt ook voor een backlog aan ideeën die ik later kan gaan uitwerken. Zo heb ik altijd iets te doen en kan ik er op terugvallen. Er is geen druk als ik lekker rondloop en om mij heen kijk. Ik werk dan ook aan mijn kennis op het gebied van kunst en architectuur op een ontspannen manier. Het is een manier om te blijven werken aan het creatieve proces zonder direct met muziek bezig te zijn. Het is voor mij belangrijk om een gewoonte te maken van het naar buiten gaan voor inspiratie en de consistentie te blijven houden in het creatieve proces. En hierdoor hou ik mijn connectie met kunst, architectuur en het leven in het algemeen wat zorgt voor de energie in mijn creatieve proces. 

Het hoeft overigens niet altijd te betekenen dat ik naar buiten ga, het kan zoiets eenvoudigs zijn als het openslaan van een kunstboek, het lezen van een biografie of bladeren door foto boeken. Maar de voorkeur gaat uit naar naar buiten gaan. 

Door dit op te nemen in mijn planning als vast onderdeel en als alternatief voor als het maken van muziek op dat moment niet gaat blijf ik verzekerd van de consistentie in mijn creatieve proces. 

Eurorack patching avonturen

Afgelopen week was het vooral toepassen van het nieuwe proces. Het idee was om een patch op mijn Eurorack synthesizer te maken, het geheel op te nemen, samples ervan te maken en daaruit een nummer te fabriceren. Al vrij snel liep ik tegen de tijd limieten aan die ik heb in een week. Dus ik heb de vaste tijd van een week laten varen en heb mij gericht op het eerste item op de takenlijst.

Het maken van een patch op mijn Eurorack synth. Het is een basis systeem, denk aan een monosynth met 1 oscillator en wat extra modulatie. Het mooie van Eurorack is, net als andere gelijksoortige systemen, zoals Max MSP, Reaktor of VCV is dat je je eigen weg kan maken in geluid en functie. Het mes snijdt natuurlijk aan 2 kanten, aan de ene kant is dat prettig aan de andere kant, en speciaal voor mij is dat je teveel blijft hangen in het alleen maar patchen.

Het is ook een manier om mijn limieten als het gaat om het kunnen verwerken van geluid door mijn brein te omzeilen. Ik kan een tijd werken aan een patch en pas later het resultaat beluisteren. Het is een prima manier voor mij om te werken aan het leren van zaken op het gebied van signaal pad, sound design, en andere geluiden gerelateerde onderwerken zonder mijzelf teveel te belasten.

Het tweede deel van de week stond wederom in het teken van het leren van Max MSP en het lezen over ontwerpen in het algemeen. En dat is altijd boeiend. Max MSP heeft voor mij wel een hoge drempel als het gaat om vloeiend genoeg te kunnen werken aan een Max MSP patch zonder teveel tijd te spenderen in de help of in een boek. Maar het grote voordeel is dat het erg leuk is om te doen en ook hier kan ik eraan werken zonder geluid.

Al met al een prima week waarin ik prima wat tijd heb kunnen besteden aan het maken van muziek en muziek gerelateerde dingen. Ik kijk er naar uit wat volgende (eigenlijk deze week, want ik schrijf deze blog wat laat) gaat brengen.

Kwantiteit boven kwaliteit?

Een van de dingen waar ik vaak over twijfel is de kwaliteit van mijn creatieve output. Of dat nu muziek is, foto’s of mijn schrijftalent, ik twijfel eigenlijk overal over. Is het wel goed genoeg om te delen met de wereld. Met name met mijn muziek is dat een punt. Ik deel nagenoeg nooit iets.

Dat wil ik graag veranderen. Maar omdat ik naar perfectie streef gooi ik vaak ideeën weg of blijf ik te lang hangen en eindeloos proberen een punt te bereiken van perfectie. Dat heb ik met andere dingen minder, waarschijnlijk omdat ik mijzelf daar beter in vind. Of omdat ik het vaker doe en het daarom makkelijker deel.

De maatschappij leert ons dat alles ‘perfect’ moet zijn, wat die ‘perfectie’ dan is, dat vertelt men er niet bij. En in het streven naar perfectie gaan een hoop goede ideeën en mogelijkheden om te experimenteren verloren.

De wetenschap leert ons dat om ergens goed in te worden je het vooral veel moet doen, je moet dus gewoon veel werk produceren. Je vaardigheden vergroot je al doende en je leert van je fouten. Door het werk te delen geef je anderen de mogelijkheid feedback te geven. En daar leer je weer van.

In Japan is het accepteren van de schoonheid van imperfectie heel normaal, wabi-sabi, de acceptatie en vergankelijkheid van schoonheid, en het omarmen van imperfectie. In kunst is het ‘imperfectie schoonheid’ of ‘onvolmaakte schoonheid’. Het benadrukt het proces van het maken van een kunstwerk en accepteert dat het resultaat uiteindelijk incompleet is. 

Wij kennen dat in de westerse cultures niet, en dat is erg jammer. Onze hang naar perfectie zit ons dus vaak in de weg. Of zoals Voltaire het zei “Best is de vijand van goed”. Dingen hoeven niet perfect te zijn, ze zijn het namelijk zelden. In het leven en zeker in de kunst is perfectie een betwistbaar concept. 

Waarom vind ik het dan zo moeilijk om mijn muziek te delen? Waarschijnlijk omdat ik zoveel waarde hecht aan muziek. Het heeft mij zoveel goede herinneringen gegeven en door veel moeilijke momenten gesleept dat ik mijn eigen bijdrage lang niet goed genoeg vindt om zulke emoties te kunnen rechtvaardigen.

Dat klinkt wat zwaar maar zo voel ik het. Het is tijd om dat los te leren laten en gewoon te beginnen met het delen van mijn creaties. Ook al zijn het nog maar beginnende loops of nummers die niet af zijn. Ik moet niet meer proberen te streven naar kwaliteit, maar via kwantiteit mijn vaardigheden vergroten en mijn angst om te delen kwijt te raken. Uiteindelijk volgt de kwaliteit van vanzelf.

Consistentie is de sleutel, focus niet teveel op doelen

Muziek maken is een kunstvorm, en achter iedere kunstvorm schuilen een hoop vaardigheden. Dus in plaats van mij te richten op de kunst en mijn doelen, moet ik mij gaan richten op mijn vaardigheden. Of dat nu het leren bespelen van een instrument is of leren hoe ik een bepaald onderdeel van het muziek maken onder de knie krijg.

Doelen heb ik nodig, die geven een richting en daar waar ik erg goed ben in het maken van een planning om een doel te bereiken, is het bij het maken van muziek moeilijker gebleken om doelen te halen. Dit is te wijten aan mij gebrek aan muzikale vaardigheden.

Ik was vergeten hoe belangrijk het is om vloeiend te zijn in iets. Ik heb muziek maken altijd direct vergeleken met het ontwikkelen van oplossingen voor problemen. Of dat nu het schrijven van software was of een voorstel voor mogelijke oplossingen, of een technische ontwerp.

Muziek maken deed ik op dezelfde manier. Waarbij ik vergat hoeveel tijd ik in had gestoken in mijn vaardigheden om de mogelijkheid te hebben om die software te kunnen schrijven of dat ontwerp te maken. Toen ik begon met het leren programmeren, heb ik uren besteedt om iets heel eenvoudigs aan de praat te krijgen. Door het veel te doen kwam ik op een gegeven moment op een punt waarop het schrijven van code een tweede natuur werd en ik alleen nog maar na hoefde te denken over hoe de oplossing in elkaar moest steken. Het schrijven van het uiteindelijke product werd eenvoudiger.

Mijn muziek proces moet hetzelfde worden, als ik een idee heb en weet welk gereedschap ik ervoor nodig heb moet het schrijven als het ware vloeiend gaan. Aan de andere kant moet ik ook meer gaan spelen, gewoon wat apparaten aanzetten en zien waar ik uitkom. Zoals ik dat ook zo vaak doe met nieuwe mogelijkheden in ontwikkel tools.

Het probleem met muziek maken is dat ik uit het verleden bij lange na niet zoveel uren heb besteedt aan het werken aan mijn vaardigheden als ik gedaan heb bij mijn andere vaardigheden. Ik ging er gewoon van uit dat dezelfde aanpak ook zou werken. Dat ik al vloeiend was in de taal van de muziek.

Het is dus hoog tijd om terug te gaan naar het werken aan mijn muzikale vaardigheden zonder de focus op de doelen die ik heb. Niet forceren om doelen te halen maar gewoon mijzelf richten op het beter worden in het maken van muziek. En daarbij is consistentie van groot belang. Dus ik ga mij vooral richten op het constant werken aan mijn muzikale vaardigheden. 

Zo heb ik al het andere wat ik heb geleerd immers ook gedaan, al was ik mij hier niet meer van bewust.

Omarm imperfectie

Perfectie is iets waar de meesten van ons naar streven, en we vergeten hierbij de schoonheid die gevonden in imperfectie. Perfectie is de oneindige zoektocht, en in het zoeken naar perfectie kan je vervallen in een staat van verlamming en niets afmaken.

Iets afmaken en loslaten is een van de belangrijkste dingen in het leven, of dat nu in het leven zelf, op het werk of in de kunst is. Op een gegeven moment is iets af, zo goed als je perfectie op dat moment benaderen kan, en verdient het om te worden getoond aan de wereld.

Want wat is perfectie eigenlijk, is er iet altijd iets om naar te streven. Een verbetering van je vaardigheden en groeien als persoon, professional  en artiest.

Imperfectie is iets moois op zichzelf, net zoals gelukkige toevalligheden, toevallige gebeurtenissen. Het omarmen van imperfectie is het omarmen van het leven zelf. Alles heeft een einde nodig, een finish.

Het loslaten van perfectie is het loslaten van delen van je onzekerheid, twijfel aan je eigen kunnen en onzekerheden. Het vergt meer van jezelf om iets los te laten dan om te blijven streven naar perfectie, zonder iets te delen.

De finish lijn wordt als vanzelf steeds verder weg gelegd. Het delen van je kunst met de wereld geeft ook ruimte aan je groeien als artiest, en daarmee aan je zoektocht naar het perfecte werk. Jouw perceptie van perfectie, en als je het eenmaal bereikt hebt, is je definitie alweer veranderd en heb je nieuwe doelen gevonden om na te streven. Met na alle waarschijnlijkheid een nieuwe definitie van perfectie.

Dat wil overigens niet zeggen dat ik zelf zover al ben, deze realisatie is pas recentelijk ingedaald naar aanleiding van het lezen over en bestuderen van de psychologie achter mijn reacties op onzekerheid, twijfel en het stellen van te hoge standaarden. Dus ik ben aan het werk gegaan met wat praktische toepassingen om mijn eigen muziek sneller af te krijgen en te delen zonder het aanwezige ongemak dat ik daaromheen voel over mijn eigen vaardigheden of gebrek daaraan, om grip te krijgen op mijn eigen gevecht met perfectie. En terwijl ik dit schrijf weet ik ook dat ik zover nog niet ben, terwijl ik weet wat nodig is om mijn eigen werk de wijde wereld in te sturen.

In de praktijk betekend dit vooral dat ik mijzelf deadlines op moet leggen, tijd die ik besteedt aan een nieuw project moet limiteren en het gereedschap dat ik gebruik moet beperken.

Als voorbeeld, en ik neem even het raamwerk voor het maken van muziek, omdat ik beter weet hoe dit werkt dan het schrijven van een roman. Neem 1 of een aantal instrumenten. Bepaal het tempo, de lengte, eventueel het genre van muziek en geef jezelf bijvoorbeeld 14 dagen om er iets mee te maken.

Deel dat in een paar blokken in, een blok voor sound design, een voor opnames, arrangement, mixen en de administratie rondom je nieuwe muziek. En als je dat allemaal gedaan hebt, breng het uit, laar het horen en kijk niet om.

Bekijk of dit raamwerk aanpassingen nodig heeft, pas het raamwerk aan en ga door naar het volgende project. Op deze manier leer je van imperfectie te houden en je projecten los te laten. Ondertussen leer je veel over je creatieve proces. Bovenal leer je de schoonheid van imperfectie te zien, en daardoor ook de schoonheid van het leven zelf.