Nu de huizenmarkt weer tot pre crisis hoogte is gestegen en mensen over elkaar heen vallen om huizen te kopen merk ik dat er een soort van euforie ontstaat waarin de waarde van de woning gemakshalve maar wordt gezien als gerealiseerde winst. Geld waarmee je spullen kan kopen.
Een vreemd fenomeen wat van alle tijden is. Na er een tijdje over nagedacht te hebben ben ik dan ook tot de conclusie gekomen dat een huis kopen geen investering is, maar in de meeste gevallen wel een heel goed idee.
Want feitelijk heb je maar 2 keuzes als het gaat om wonen, kopen of huren. Bij huren betaal je voor het gebruik van de woning een maandelijks bedrag aan de eigenaar van de woning, die vervolgens alle kosten op zich neemt. Plus natuurlijk een stukje winst, afschrijving en inflatiecorrectie. Om dit allemaal in stand te houden is er een jaarlijkse huur verhoging, in de meeste landen is deze gelukkig gereguleerd.
Bij kopen , koop je simpelweg een woning en komen alle bijkomende kosten voor jouw rekening. Dus onderhoud , verzekeringen , belastingen en ga zo maar door. Je kan een huis in een keer betalen als je genoeg geld hebt maar de meeste mensen lenen hiervoor. Ze sluiten een hypotheek af. Dit is een andere risico verdeling, de bank leent het geld met als onderpand het huis , het huis blijft echter jouw bezit. En hier wordt het leuk. Althans die mening ben ik toegedaan.
Je koopt op een gegeven moment een huis. Op dat moment zet je je grootste maandelijkse uitgave vast voor een bepaalde tijd. Je sluit een hypotheek immers af voor een aantal jaar, meestal 10, 20 of 30 jaar. Je weet vanaf nu dat het maandelijkse bedrag voor die periode in ieder geval gelijk blijft. In tegenstelling tot huren, waar je ieder jaar een verhoging kan verwachten.
De maandelijkse hypotheek betaling bestaat altijd uit 2 delen de aflossing (het deel waarmee je de lening terugbetaald) en de rente (de vergoeding voor de bank omdat ze je het geld geleend hebben). Nu kan je in de meeste gevallen extra terugbetalen, oftewel extra aflossen zoals dat zo mooi in het jargon heet.
Door het extra terugbetalen daalt de openstaande lening en dus ook het bedrag aan rente dat je over de resterende duur van de lening moet betalen. Je maandlasten dalen daarmee en je hebt wat meer over , wat je hiermee kan doen is voor een later stukje proza.
Je hebt dus een zekere mate van controle over wat je dak boven je hoofd je iedere maand kost. En je wordt in ieder geval niet belast met een jaarlijkse stijging van je woonlasten. En je bezit iedere keer een stukje meer van je eigen huis.
Waarom is het dan toch geen investering? Eenvoudigweg omdat er geen rendement uit komt op een constante basis. Het huis betaald geen rente , zoals een spaarrekening, en geen dividend, zoals de meeste beursgenoteerde bedrijven. Het enige moment dat je de ‘winst’ kan verzilveren is op het moment dat je je huis verkoopt.
Jezelf nu rijk rekenen met de fictieve overwaarde is een gevaarlijke bezigheid. Zolang je in het huis woont is het huis gewoon een kostenpost en moet je iedere maand een verplicht bedrag betalen aan je hypotheek en een reservering maken voor de overige kosten van het huis.
Waarom is het dan toch een goed idee ? Ten eerste omdat je maandlasten vaststaan voor een groot deel. Ten tweede kan je deze verlagen door de hypotheek sneller af te betalen en ten derde ben je eigenaar van een stuk vastgoed dat door de tijd heen op zijn minst inflatiebestendig is gebleken. Dus je houdt er op het moment van verkoop altijd een zak(je) geld aan over. De meeste mensen verhuizen niet heel vaak in hun leven, door langere periodes in een huis te wonen is het al snel goedkoper om te kopen dan te huren. Het is ook de meest eenvoudige manier om je woonlasten in een keer voor een groot deel onder controle te hebben.
Maar het is allereerst een dak boven je hoofd en geen fictieve pinautomaat. Het verschil tussen je openstaande schuld en de marktwaarde van je huis is geen bedrag waarmee je je dagelijkse boodschappen kan pinnen. Derhalve geen investering maar wel een heel goed idee.